Locatie: Havenstraat 30, Schoonhoven
Op het moment dat je vanaf de Voorhaven de Havenstraat in loopt, rijst de Spaanse Kazerne op in het straatbeeld. Ondanks de naam die dit monument draagt, is de Spaanse Kazerne voor zover we weten nooit een kazerne geweest. Het heeft vanaf dat het gebouwd werd diverse functies gehad als pakhuis, leerlooierij en kolenopslagplaats. De afgebeelde foto is gemaakt in 1955, toen de Spaanse Kazerne diende als kolenopslagplaats.
Mogelijk dankt het de naam Spaanse kazerne aan inkwartiering van soldaten uit de Spaanse Nederlanden in het Rampjaar 1672. In dat jaar werd Schoonhoven als vesting opgenomen in de Oude Hollandse Waterlinie. Er waren in dat jaar ruim 3.000 soldaten in de stad, waaronder het regiment van de Spaanse generaal graaf de Louvigny.
De voorlaatste eigenaar had meerdere panden in de binnenstad in gebruik als bedrijfsruimte, waaronder vijf andere panden in de Havenstraat en een pand in de nabijgelegen Schapenstraat. Het was niet vreemd dat in die tijd veel ondernemers hun bedrijfsruimten in de oude binnenstad hadden. In de jaren 70 van de 20e eeuw heeft de gemeente Schoonhoven daarom veel aandacht besteed aan stadsvernieuwing om een leefbare binnenstad te creƫren. Dit resulteerde in herplaatsing van bedrijven uit de binnenstad naar de stadsrand, waardoor de gemeente de (vaak ernstig vervallen) panden om kon toveren tot woonruimte.
Woonruimte voor jongeren was er namelijk te weinig, en al helemaal sinds de Vakschool steeds groter werd en veel studenten naar Schoonhoven kwamen. Hierbij komen we dan ook gelijk aan bij de functie die de Spaanse Kazerne tot op de dag van vandaag heeft. Eind 1970 is de Spaanse Kazerne namelijk getransformeerd van vervallen opslagplaats naar een woonruimte voor twaalf studenten.