Op 1 januari 1985 werd Berkenwoude samen met de gemeente Ammerstol toegevoegd aan de gemeente Bergambacht. Op 1 januari 2015 ging de gemeente op in de gemeente Krimpenerwaard.
Berkenwoude wordt door de lokale bevolking Perkouw genoemd. Het aantal inwoners per 2015 is 1.652. De oppervlakte van het dorp is 11,55 km².
Hoe is Berkenwoude ontstaan?
Berkenwoude dankt zijn naam aan het lage moeraswoud dat in de Krimpenerwaard groeide voor de ontginning die in de 11e eeuw begon. In 1326 wordt er voor het eerst gesproken over Berkenwoude, dat toen nog Bercou werd genoemd. Het ligt in een veenweidegebied bij het Loetbos aan het veenriviertje de Loet.
De Berkenwouders worden ook ‘zeelten’ genoemd, naar de vissoort van die naam die traag, kort en stijf is (Groot Schimpnamenboek van Dirk van der Heide (1988)).
Het wapen is een combinatie van de wapens van de oudste ambachtsheren van Berkenwoude, de geslachten Van Polanen en Van der Leck. Het wapen van de familie Van der Leck gaat terug tot de 13e eeuw.
In Berkenwoude is eeuwenlang turf gestoken, maar in 1699 werd het vervenen rond Berkenwoude door de Staten van Holland verboden. Het vervenen versnelde het inklinken van het veen, waardoor de polders nóg lager kwamen te liggen ten opzichte van het zeeniveau. Toch dacht men er geld mee te kunnen verdienen en ontstond het plan 100 jaar later om een groot stuk land tussen Berkenwoude, Stolwijk en Gouderak te vervenen. Voor de afvoer van het turf werd bij Stolwijk een ringvaart gegraven. Via de Stolwijkersluis kwam men op de Hollandsche IJssel. Dat dit plan uiteindelijk niet is uitgevoerd, is te wijten (te danken?) aan het feit dat het gewonnen turf toch niet voldeed aan de gestelde eisen: het turf was van onvoldoende kwaliteit om als brandstof te dienen. Bosveen bestaat uit voedselrijke plantensoorten waarin nogal wat boomresten en zand en/of zavel zit. Na verbranding van de turven bleef procentueel gezien erg veel as over. Ook gaf het verbranden veel stank. In de Krimpenerwaard is dus in het verleden alleen maar kleinschalig en voor eigen gebruik verveend. Het heeft dus maar weinig gescheeld, of de weilanden rond Berkenwoude waren omgevormd tot de Berkenwoudsche Plassen zoals bij Reeuwijk!
Bezienswaardigheden en natuur in en om Berkenwoude
Ten noordwesten van Berkenwoude zijn twee eendenkooien: Kooilust is een zomerkooi met vier vangpijpen. Nooitgedacht is een winterkooi met vijf vangpijpen. Deze eendenkooi wordt ook wel de Kooi van Verstoep genoemd.
In Berkenwoude is het secretariaat gevestigd van de “Natuur- en Vogelwerkgroep "de Krimpenerwaard" (www.nvwk.nl). Deze vereniging houdt zich sinds 1979 bezig met de bestudering, bescherming en het beheer van de wilde flora en fauna in de Krimpenerwaard.
De Zuidbroekse molen staat aan de rand van de polder Zuidbroek. Het is een zogenaamde Amerikaanse windmotor, die gebouwd is in 1922, van het merk Hercules Metallicus. Tot dan werd de polder Zuidbroek bemalen door een wipmolen, waarvan de fundering nog gedeeltelijk zichtbaar is. De Zuidbroekse molen is de laatst overgebleven windmotor in Zuid-Holland en werd in 1984 aangewezen als beschermd provinciaal monument. Bij deze gelegenheid is de molen geheel gerestaureerd en geautomatiseerd. De polder wordt nu weer op windkracht bemalen, maar in windstille periodes wordt de bemaling automatisch overgenomen door een elektromotor. Door de storm van januari 2007 werd deze molen zwaar beschadigd.
